چهل روز گذشت و این درد پایان نیافت …
اربعین حسینی یکی از باشکوه‌ترین مراسم‌های آیینی مسلمانان و به خصوص شیعیان است. پیاده‌روی اربعین هر ساله با شکوه و عظمت بسیاری برگزار می‌شود.
به همین مناسبت و در این مقاله گذری کوتاه بر تاریخچه اربعین و اربعین در نگاه بزرگان خواهیم داشت. تا انتهای این متن همراه ما باشید.
تاریخچه اربعین
چهل روز پس از شهادت امام حسین (ع) و یاران ایشان در دشت کربلا، جابر بن عبدالله انصاری به همراه عطیه عوفی به سرزمین کربلا رفتند. جابر که از صحابی وفادار پیامبر (ره) بود، در بیست صفر به زیارت مزار امام حسین (ع) کربلا همراه با آداب کامل پرداخت.
بنا بر نقل‌های معتبر، جابر بن عبدالله انصاری، این صحابی وفادار پیامبر، اولین زائر مزار امام حسین (ع) بود.
مطالب مرتبط:
چرا امام حسین (علیه‌السلام) قیام کردند؟
بر طق بعضی منابع، زیارت اربعین یکی از عادات شیعیان در زمان بنی‌امیه و عباسیان بود. در زمان صدام، شیعیان با تهدیدهای بسیاری برای راهپیمایی اربعین روبه‌رو بودند اما با این حال راهپیمایی اربعین به صورت محدود انجام می‌شد.
پس از سقوط صدام، راهپیمایی اربعین شدت و وسعت بیشتری یافت. بر طبق آمارها، در سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۰ میلیون زائر در راهپیمایی اربعین حضور یافتند. این زائران از سراسر جهان در این مراسم باشکوه شرکت میکنند. راهپیمایی اربعین یکی از بزرگ‌ترین آيین‌ها و مراسمات مذهبی است.
اربعین در سخن امام حسن عسگری (علیه‌السلام)
امام حسن عسکری(علیه السلام) فرمود: نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: پنجاه رکعت نماز (نماز یومیه و نمازهای نافله)، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، جبین را در سجده بر خاک گذاردن، بسم‌الله الرحمن الرحیم را در نماز بلند گفتن»
(وسایل الشیعه/ج۱۰/ص۳۷۵)
اربعین در سخن امام صادق (علیه‌السلام)
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «ای زراره، آسمان چهل روز بر حسین(علیه السلام) خون گریه کرد و زمین چهل روز برای عزای آن حضرت گریست به تیره و تار شدن و خورشید با کسوف و سرخی خود چهل روز گریست… و ملائکه الهی برای آن حضرت چهل روز گریستند».
مطالب مرتبط:
گذری کوتاه بر زندگی امام موسی کاظم (ع)
اربعین در سخنان رهبر انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای
«… این روزها روزهاى نزدیک به اربعین است. پدیده‌ى بى‌نظیر و بى‌سابقه این سال های اخیر، پیاده‌روى(اربعین) میان نجف و کربلا یا بعضى از شهرهاى دورتر از نجف تا کربلا است؛ بعضى از بصره، بعضى از مرز، بعضى از شهرهاى دیگر، پیاده راه مى‌اُفتند و حرکت میکنند. این حرکت عشق و ایمان است؛ ما هم از دور نگاه میکنیم به این حرکت، و غبطه میخوریم به حال آن کسانى که این توفیق را پیدا کردند و این حرکت را انجام دادند:
گرچه دوریم به یاد تو سخن میگوییم بُعد منزل نبوَد در سفر روحانى
این کسانى که این راه را طى کردند و این حرکت عاشقانه را و مؤمنانه را دارند انجام میدهند، واقعاً دارند حسنه‌اى را انجام میدهند. این یک شعار بزرگ است، لا تُحِلّوا شَعائِرَ الله، این بلاشک جزو شعائرالله است. جا دارد که امثال بنده که محروم هستیم عرض کنیم که «یا لیتنا کنّا معکم فنفوز فوزاً عظیماً».
همان‌طور که عرض کردیم، این حرکت حرکت عشق و ایمان است؛ هم در آن ایمان و اعتقاد قلبى و باورهاى راستین، تحریک‌کننده و عمل‌کننده است؛ هم عشق و محبّت. تفکّر اهل‌بیت و تفکّر شیعى همین‌جور است؛ ترکیبى است از عقل و عاطفه، ترکیبى است از ایمان و عشق؛ ترکیب این دو. این آن‌چیزى است که در سایر فِرَق اسلامى، خلأ آن محسوس است؛ سعى هم می کنند گاهى به یک نحوى این خلأ را پُر کنند، [امّا] نمی شود؛ چه کسى مثل خاندان پیغمبر – این عناصر برجسته، ممتاز، نورانى، ملکوتى – وجود دارد در بین معتقَدات شُعب دیگر اسلامى، که این‌جور مردم به آنها عشق بورزند، به آنها تعامل کنند، با آنها حرف بزنند، به آنها سلام کنند و از آنها ان‌شاءالله جواب بشنوند؛ چه‌کسى دیگر وجود دارد؟
این است که این یک فرصتى است در اختیار پیروان اهل‌بیت؛ این زیارت ائمّه (علیهم‌السّلام)، این معاشقه‌ى معنوى با این بزرگواران، این زیارت هاى سرشار از مفاهیم عالى و ممتاز که در اختیار ما است.
بیانات در درس خارج فقه ۹/آذر/۱۳۹۴
»
«این حرکت عظیم و میلیونی میان نجف و کربلا و این شور و شوق و حرکت، حتی اگر با خطر همراه باشد، همواره در دل مردم و جوانان ما موج می‌زند و این سرمایه را باید حفظ کرد زیرا ضامن بقای کشور است.
دیدار هزاران نفر از مردم استان اصفهان ۲۶/آبان/۱۳۹۵»
«اربعین در حادثه ى كربلا یك شروع بود؛ یك آغاز بود. بعد از آنكه قضیه ى كربلا انجام گرفت – آن فاجعه ى بزرگ اتفاق افتاد – و فداكارى بى نظیر اباعبداللَّه علیه السّلام و اصحاب و یاران و خانواده اش در آن محیط محدود واقع شد، حادثه ى اسارت ها پیام را باید منتشر می كرد و خطبه ها و افشاگرى ها و حقیقت گوئى هاى حضرت زینب سلام اللَّه علیها و امام سجاد علیه الصّلاة و السّلام مثل یك رسانه ى پر قدرت، باید فكر و حادثه و هدف و جهتگیرى را در محدوده ى وسیعى منتشر میكرد؛ و كرد.
در اربعین افشاگرى هم هست، عمل هم هست، تحقق هدف‌هاى آن افشاگرى هم در اربعین وجود دارد.
دیدار با جمعى از مردم آذربایجان شرقی ۲۸/بهمن/۱۳۸۷
»
کلام آخر
اربعین یکی از بزرگ‌ترین مراسم‌های مذهبی است که از صفر تا صد آن به صورت خودجوش و مردم‌نهاد برگزار می‌شود. در طول تاریخ افراد و دیکتاتورهای بسیاری سعی کردند که با دستگاه امام حسین (علیه‌السلام) در بیافتند، اما نه تنها از عظمت این دستگاه کم نشد، بلکه روز به روز هم افزوده شد.
چه کسی فکرش را می‌کرد که تنها ۱۶ سال پس از سقوط صدام و دوسال بعد از آغاز کرونا، بیش از ۲۰ میلیون‌نفر به زیارت اربعین بروند و این عدد جدای از عاشقانی است که امسال از این سفر بازماندند؟!
برای نهضت امام حسین (علیه‌السلام) پایانی نیست و نسل به نسل از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.
